Na mijn behandeling bij PSYTREC ben ik veel gaan lezen over psychotrauma, PTSS en (het herstellen na) seksueel misbruik. Onderstaande boeken hebben me erg geholpen bij mijn herstelproces.
Ik bespreek de boeken in de volgorde dat ik ze zelf heb gelezen:
– Verlamd van angst van Agnes van Minnen
– Traumaseksualiteit van Peter John Schouten
– The body keeps the score van Bessel van der Kolk
– Hoe overleven we van Francine Oomen
– Het werk van Gabor Maté
Verlamd van angst door Agnes van Minnen
Vanuit PSYTREC kreeg ik de leestip: “Verlamd van angst. Herstellen na seksueel misbruik”. In dit taboedoorbrekende boek wordt door Agnes van Minnen (programmadirecteur van PSYTREC) precies uitgelegd welke instinctieve overlevingsreacties in werking treden tijdens én na seksueel misbruik. Zoals Agnes het noemt: verlammen, vluchten, vechten of vermijden.
Ook legt ze duidelijk uit waarom zoveel mensen pas decenia later voor het eerst over het misbruik kunnen praten. Het zijn allemaal hele logische overlevingsmechanismes. Wat een opluchting om te lezen hoe het werkt. Te begrijpen waarom ik deed (of juist niet deed) wat ik deed.
Het heeft mij geholpen bij de verwerking. Ik ging het pas zien toen ik het doorhad. Die helderheid werkt helend. Ik kon het tijdens het lezen echt doorvoelen, dankzij mijn behandeling bij PSYTREC.
Ik denk dat het voor iedereen die misbruik heeft meegemaakt een waardevol boek is, omdat je door dit boek gaat begrijpen dat alles wat je wel of juist niet gedaan hebt tijdens en na het misbruik de júiste overlevingsreacties waren. Dat je het misbruik dus “goed en volgens het boekje” hebt gedaan en dat jou NIKS te verwijten valt! Je bent nooit schuldig. Toen niet, nu niet. Je hoeft je dus niet schuldig te voelen en niet te schamen.
Je brein en lichaam zijn geheel instinctief blijven hangen in de freeze, flight, fight en soms zelfs faint reacties.
Agnes geeft aan dat door al dit besef de cirkel van misbruik kan worden doorbroken en de kans op herhaling afneemt.
Ik vind het een heel verhelderend en toegankelijk boek met uitleg, tips, mythen die worden ontkracht en voorbeeldverhalen.
Traumaseksualiteit door Peter John Schouten
Dit boek was voor mij de perfecte aanvulling op het boek van Agnes van Minnen, omdat het specifiek in gaat op seksueel misbruik in je kindertijd. Dit boek maakt alles nóg helderder. Ik kan het nu nog beter doorvoelen en dus nog beter verwerken.
Het boek gaat over hoe het trauma je verdere leven beïnvloedt. De schade door seksueel misbruik is ongekend groot. Het boek legt uit hoe de dader als een soort parasiet nog steeds in je woont, zonder dat je het doorhebt en dat je daardoor de opgelopen schade blijft (herbe)leven. Door verwerking kun je de dader uit jezelf halen en helen van de psychische dwarslaesie die je hebt opgelopen door het seksueel misbruik.
Peter John schrijft in zijn boek alleen over mannen en jongens, maar het is voor vrouwen net zo belangrijk om te lezen. Waar ‘hij’ staat, kun je ‘zij’ lezen. Een aantal dingen is alleen op mannen van toepassing.
Peter John zegt: “Iedereen vindt seksueel misbruik heel erg. Als je echter vraagt wàt er dan zo erg is, dan weten weinigen daar iets zinnigs over te zeggen. Na het lezen van dit boek ben je expert in dit onderwerp. Je verwerft veel nieuwe inzichten en hebt de juiste woorden om details te benoemen.” Dat kan ik beamen!
Met dit boek wil hij bereiken dat iedereen weet dat je door seksueel misbruik traumaseksueel kan worden en een psychische dwarslaesie oploopt. Deze nieuwe begrippen geven een nieuwe kijk op de schade en de gevolgen van seksueel misbruik.
Mensen die seksueel misbruikt zijn, zien pas als ze terugkijken op hun leven, hoe dit misbruik in alle facetten hiervan bepalend is geweest. Je ziet het pas als je het doorhebt, you can only connect the dots looking backwards…
Dit boek geeft tot in detail antwoord op wat er gebeurt op het moment dat een kind betrokken wordt in de seksualiteit van een volwassene. Dat is in enkele seconden schokkend veel. In dit boek lees je óók de invloed van het moment op het verdere leven. Dat is ook schokkend veel.
Peter John zegt” “Verwerken van seksueel misbruik is mogelijk. Dat is hoopvol maar het is wel veel werk. In dit boek lees je het hele proces en alle obstakels die je tegen kan komen. De macht van de dader moet je uit je bannen.” Anders hou je de rest van je leven last van hem en sta je niet aan het roer van je eigen leven. Dat heb ik zo duidelijk ervaren.
Hier een mooie korte video over zijn werk:
Traumaseksualiteit. De schade en gevolgen van seksueel misbruik from Jochem van der Heide on Vimeo.
The body keeps the score van Bessel van der Kolk
Superinteressant en wetenschappelijk onderbouwd boek over wat trauma met je brein en lichaam doet. Van der Kolk benoemt ook allerlei therapieën en manieren om trauma te verwerken. Hij beschrijft veel casussen uit zijn werk en laat zien hoeveel baat zijn cliënten hebben gehad bij bijvoorbeeld EMDR en yoga.
Hoe overleven we? Van Francine Oomen
Echt een aanrader! Ik had inmiddels al veel boeken over trauma, PTSS en seksueel misbruik gelezen. Dit boek staat voor mij op nummer 1.
De manier waarop Francine haar verhaal vertelt en weergeeft, is werkelijk prachtig en superhelder. Het is een graphic novel en dat werkt voor mij als visueel ingesteld persoon erg goed.
Het boek is heel herkenbaar als je zelf seksueel misbruik hebt meegemaakt en als dit als intergenerationeel trauma door je familie loopt.
Francine laat ook zien hoe je aan de slag kunt met je (intergenerationele) trauma. Er komen veel goede tips voorbij die ik in andere boeken heb gelezen, maar Francine bundelt ze op zo’n mooie en overzichtelijke manier. Het boek ik ook vaak grappig. Knap, omdat het zo’n heftig onderwerp is.
Het boek helpt niet alleen mij, maar ook mijn kinderen. Zo snapt mijn dochter nu beter waar haar interne Hector Protector en Knaag en Knak vandaan komen. Ik zal niet teveel verklappen, maar als je het boek leest, snap je vast waarom dit boek zoveel helderheid schept. Voor mij en mijn familie in ieder geval wel.
Het werk van Gabor Maté
Het werk van Gabor Maté is ook écht de moeite waard. Zijn werk gaat over de gigantische invloed van trauma’s in de kindertijd op onze volwassen levens en op onze gezondheid.
Al zijn boeken en ook zijn documentaire The wisdom of Trauma zijn heel waardevol.